De mensen achter Hamletz®
Annechien en Menno ten Have Mellema hebben samen hun kinderen Detmer en Lizeth een varkensboerderij, een akkerbouwbedrijf en een biogasinstallatie in het Groningse Beerta.
Jur en Lies Mellema, de ouders van Annechien, zijn in 1968 begonnen met het houden van varkens naast hun akkerbouwbedrijf. Annechien en Menno hebben het bedrijf in 2006 uitgebreid met een biogasinstallatie om de kringloop op het bedrijf rond te maken. Op het bedrijf werken naast de leden van de familie nog zes volledige arbeidskrachten.
Annechien is acht jaar voorzitter geweest van de LTO vakgroep varkenshouderij. Daarnaast heeft en had ze verschillende andere bestuursfuncties. Ze heeft als Nuffield scholar de wereld over gereisd om zich te verdiepen in vernieuwende concepten. Ze heeft een breed netwerk in de vleeswereld en uitstekende contacten met maatschappelijke organisaties.
De boerderij
De activiteiten op de boerderij bestaan uit drie onderdelen: akkerbouw, varkens en biogas. Deze drie onderdelen staan niet op zichzelf maar met elkaar in verband. De varkens eten de tarwe en lupine die ze zelf verbouwen. Ze liggen op het stro wat van eigen land komt. De mest van de varkens gaat in de biogasinstallatie. De biogasinstallatie produceert elektriciteit. Ongeveer tien procent van de productie gebruiken ze zelf en de andere 90% leveren ze aan het energienet. Bij de productie van elektriciteit komt warmte vrij. Met die warmte worden de stallen van de varkens verwarmd en de huizen van de familie. Daarnaast wordt de warmte gebruikt om producten van het land te drogen. Het restproduct van de vergisting, het digestaat, wordt uitgereden op het akkerland en is voeding voor de planten. En zo is de kringloop weer gesloten.
De gewassen die verbouwd worden
Wintertarwe. De helft van de opbrengst gaat naar de varkens als voer en de andere helft wordt verkocht. Het stro wordt gebruikt voor de varkens. Als strooisel, maar de varkens kauwen ook graag op een strootje.
Luzerne. Luzerne is een vlinderbloemige plant die al meer dan 2000 jaar voor veevoer wordt verbouwd. Luzerne (Herbe Medica) was het voer voor de paarden van de cavalerie en de trekpaarden van de oude Grieken en Romeinen. Het is erkend als een uitstekend groenvoer. Vergeleken met andere voeders is Luzerne een natuurlijk gezond krachtvoer. Het is één van de beste bronnen van hoogwaardige eiwitten, vitaminen en mineralen. Luzerne is ook goed te gebruiken als aanvullend voer voor zwakke en herstellende dieren, omdat het licht verteerbaar is. Van oorsprong komt de plant uit Perzië. Halverwege de 17e eeuw begon men Luzerne te verbouwen in Noord-Afrika, waar het de Moorse naam ‘Alfalfa’ kreeg. De naam ‘Luzerne’ is vermoedelijk ontleend aan de vallei van Lucerna in Noord-Italië.
Luzerne heeft lange wortels die diep in de grond doordringen zodat het ook uitstekend groeit op de Groninger zeeklei. Luzerne is heel goed voor de grond.
Suikerbieten. Van de suikerbieten wordt bijna al onze suiker gemaakt. Wil je er meer van weten, kijk dan op dit filmpje.
Mais. De meeste mais die op de veenkoloniale gronden die bij de boerderij horen wordt verbouwd, wordt verkocht aan veehouders die het voeren aan hun koeien. Soms wordt de mais gedroogd en in die vorm aan de varkens gevoerd.
Lupine. Alles over deze interessante en voedingsrijke plant vind je op deze site onder het kopje Lupine.
Bijna elk jaar wordt grond geruild met een andere akkerbouwer die aardappelen teelt. Om de grond gezond te houden en om vruchtwisseling mogelijk te maken. Bijna alle akkerbouwwerkzaamheden worden door de familie zelf uitgevoerd; het zaaien, het verzorgen van de gewassen en het oogsten. Alleen bij de suikerbietenteelt voert een loonwerker de werkzaamheden uit. Een aantal werkzaamheden wordt ook in opdracht van andere boeren uitgevoerd zoals het persen van stropakken of het combinen van wintertarwe.